Mastitis – Meme İltihabı

Meme dokusunun iltihaplanmasına mastitis denilir. Mastitis bütün meme loblarında görülebildiği gibi bir veya iki meme lobunda da görülebilir. Mastitis sütün yapısında değişikliklere ve süt veriminde azalmaya neden olur, tedavi edilmezse memelerde körelmeye de yol açabilir.

Hastalığın oluşumunda çeşitli mikroplar, kötü çevre şartları, vurma ve çarpmalar, bakım ve besleme hataları, sağım hataları ve memelerin yapısı gibi faktörler rol oynar. Kalabalık ve pis altlıklı ahırlarda mikroplar meme başı kanalından girerek mastitis oluşumuna neden olurlar. Sarkık memeler ve yüksek süt verimi hastalık oluşumunda etkilidir. Ayrıca, sağım sırasında memede süt kalması, sağım makinelerinde vakum ayarının uygun olmaması da mastitise yol açmaktadır.

Mastitisli memede kızarıklık, şişlik, sıcaklık ve ağrı vardır, süt bulanık renkte ve pıhtılıdır. Bu belirtileri ile hastalık kolayca teşhis edilebilir. Ancak bazı durumlarda hastalık gizli seyreder ve memede belirgin bir değişiklik gözlenmez, memeyi yavaş yavaş köreltir ve bu hayvanlar sütleri ile etrafı bulaştırarak hastalığın yayılmasına neden olurlar. Bu hayvanlarda hastalığın tespit edilebilmesi için 15 günde ya da ayda bir kez CMT testi yapılmalıdır.

Mastitis olduğu belirlenen hayvanlarda en kısa zamanda tedaviye başlanmalı ve bu hayvanlara ait sütler tedavi süresince kullanılmamalıdır. Ayrıca bu hayvanların memelerinde süt kalmamasına dikkat edilmelidir. Mastitiste başarı şansı erken teşhis ve uygun tedaviye bağlıdır, gecikmiş vakalarda tedavi şansı azalır. Bu nedenle hasta hayvanlar tespit edilir edilmez hemen tedaviye başlanmasının iyileşme şansını arttırarak verim kaybını azaltacağı unutulmamalıdır. Tedavide memeler iyice boşaltıldıktan sonra meme içine ilaçlar verilmeli, memedeki şişliği ve kızarıklığı gidermek için memelere dıştan merhem uygulanmalı ve gerektiğinde kas içi antibiyotikler kullanılmalıdır. Bunun için bir Veteriner Hekime müracaat edilmelidir.

Mastitisten korunmak için temizlik ve sağım kurallarına uyulmalı, ahırın temizliğine ve dezenfeksiyonuna özen gösterilmelidir. Sağımdan önce ve sonra memeler antiseptikli su ile iyice temizlenmelidir. Makine ile sağım yapılıyorsa sağım başlıkları memeye iyice yerleştirilmeli, vakum ayarının doğru yapılmasına dikkat edilmelidir. Memede süt biter bitmez başlıklar çıkarılmalı ve memede süt kalmamasına özen gösterilmelidir. Sık sık mastitise yakalanan, memeleri ve meme başları uygun olmayan hayvanlar sürüden çıkartılmalıdır.