Sülün

Erkek ve dişileri ayırt etmek kolaydır,dişiler  genelde kahverengi ağırlıklı renklerde olurken erkekler çok çeşitli renklerde olabilirler.Renkleri ve küçük farklılıkları nedeniyle türlere ayrılırlar.
En çok bilinen bayağı sülün (Phasianus colchicus) dünya üzerinde hem doğal alanlarda bulunur hem de çiftliklerde yetiştirilir.

Yurdumuzda doğal olarak Samsun, Sinop, Zonguldak, Sakarya, Kocaeli, illerinde, İstanbul’un Şile, Terkos, Beykoz, Sarıyer, Çatalca, Kırklareli’nin Vize, Saray, Tekirdağ’ın Çorlu Çerkezköy, Bursa’nın Karacabey ve M. Kemalpaşa ilçelerinde bulunur.
Bitki tohumları ,filizler ve meyvelerle beslenirler protein açısından zengin olan larva ,kurtçuk gibi besinleri de kaçırmazlar.
Erkekler ve dişiler ayrı gruplar oluştururlar .Erkeklerin gruptaki birey sayıları 10 kadarken dişiler 30 ‘a kadar çıkabilirler.
Sülünler protein olarak kanatlılar içinde en zengin olanıdır.Az yağlı ve kalorisi düşüktür.genelde sonbaharda tercih edilir.

Zoolojik Sınıflandırmadaki Yeri Ve Sülün Irkları
Sülünler zoolojik sınıflandırmada tavuklar ve bıldırcınlarla birlikte Aves (kuşlar) sınıfında ve phasianidae (sülünler) familyasında yer alırlar. Bu familyada bulunan phasianus genusundan çok sayıda sülün türü vardır. Sülünler doğu kökenli olmalarına karşın, Avrupa ülkeleri, Birleşik Amerika ve Kanada iklimleri ne başarı ile uyum gösterebilmişlerdir. Tarihsel kayıtlara göre sülün Avrupa’ya M:Ö: 1300 yıllarında getirilmiştir. Başlıca sülün ırklarının özellikleri aşağıda sırasıyla belirtilmiştir.

Siyah Boyunlu Sülün (Phasianus colchius) : Kaynağı Karadeniz Bölgesidir. Batı Avrupa’ya buradan götürülmüş ve yetiştirmeye alınmıştır. Erkekte omuzlar, butlar ve vücudun arka kesimi kahverengidir. Vücudun diğer kesimleri bakır kırmızısı, baş ve boyun ise koyu yeşildir. Dişilerde tüm vücut koyu kımızımsı renkte ve koyu beneklidir.

Moğol Sülünü (Phasianus mongolicu s) : Kaynağı Orta Asya’dır. İri yapılı bir sülün ırkıdır. Erkekte boyun menekşe renklidir. Geniş ve beyaz renkli gerdanı vardır. Omuzlar ve vücut tüyleri genellikle yeşilli koyu kırmızı renktedir. Dişide ise renk pembemsi sarı veya gölgeli kahverengidir. Sırt ve butlarda belirgin siyah benekler bulunur.

Boyun Halkalı Sülün (Phasianus torguatus) : Kaynağı Çin olmakla birlikte Kuzey Amerika’da yoğun olarak yetiştirilmektedir. Orta büyüklükte bir sülündür. Boyunda halka şeklinde beyaz renkli tüyler bulunmaktadır. Erkeklerde gerdan geniş ve beyaz, göğüs koyu kırmızı, sırt bölgesi sarı, omuzlar gri, yanlar portakal ve arka kesim yeşil renklidir. Böylece erkeklerde değişik çok renklilik egemendir. Dişiler ise vücudun tüm bölgelerinde değişik tonda kahverengi veya gölgeli kahverengi taşırlar.

Formosan Sülünü (Phasianus formosanus) : Erkekler renk yönünden P. torguatus’ a benzer, fakat daha mavimsidirler ve renkleri parlak değildir. Dişilerin tek farkı ise göğüs bölgesinin solgun renkli oluşudur. Yani vücudun diğer kesimleri gölgeli kahverengidir.

Altın Sülün (Chrysolop hus pictus) : Orta Çin kökenli ve dünyada en çok tutulan ırktır. Güzel görünüşlü ve parlak renklidir. Yetişkin erkeklerde ibik, sırt, gaga ve incikler sarı, yanlar siyah çubuklu portakal renkli, örtü tüyleri yeşil ve kanatlar mavidir. Omuzlar, arka kesim ve alt kesim derin koyu kırmızı renklidir. Kuyrukta kahverengi egemendir. Dişiler ise siyah çubuklu sarı renklidir. Evcil yaşamda ve küçük bölmelerde yetiştirmeye çok elverişlidir.

• Sülünler bıldırcın ve keklik türü kuşların kuzenleridir.
• Kökenlerinin ait olduğu bölgede 34 farklı ırk sülüne rastlanmıştır.
• Erkek sülüne horoz, dişi sülüne tavuk denir.
• Sülünler, artan vücut ısısından kurtulmak için hızlı bir şekilde nefes alıp vermelidir.
• Sülünler 48 mil/saat hızla uçabilirler.
• Sülünlerin yaşaması için nemli bir iklime ihtiyaçları vardır. Nitekim bitkilerin üzerindeki su damlaları ve böcekler ile beslenirler.
• Sülünler harem usulü bir hayat sürerler. Her erken sülünün 3–7 arasında değişen sayılarda dişisi bulunur.
• Yumurtlama döneminde dişi sülün kalsiyum ve proteine ihtiyaç duyar. Bu ihtiyaç erkeğin 10 katıdır.
• Sülün yavruları doğumdan sonraki 2 hafta içerisinde uçmalarını sağlayacak tüyleri çıkmış olur.
• Sülünler göçmen kuşlar değildir. Aşırı sıcaklarda bile bölgelerinde kalmayı tercih ederler. Kötü hava koşullarında yemek yemeden 1 hafta kadar tünekte kalabildikleri bilinmektedir.
• Sülünlerin başlıca düşmanları tilki, rakun, baykuş ve insandır.
• Yaz mevsiminde sülün yavruları bir yetişkinden daha fazla beslenir.
• Bahar mevsiminde dişi ve erkek sülünler arasındaki olan 3’e 1’dir.
• Tehlike anında sülünler uçmak yerine hızla koşmayı tercih ederler.
• Sülünlerin ancak %30’u bir yıl yaşar. Bu oranın ancak % 2-3’ü 3. yaşını görmektedir.