Kanatlı Av Hayvanları – Hayvan Sağlığı

Boz Kaz – Anser Anser

ülkemizin bazı bölümlerinde de bolca bulunun vücut yapısı olarak en büyüğüdür diyebiliriz.

Ağır cüssesine rağmen çok hızlı bir kuştur.
Vücut uzunluğu 75-90 cm.dir,gagası ve ayakları pembe renklidir,uçarken karın altı pürüzsüz boz renklidir,sakarca kazında enine çizgiler barizdir,gaga dibinde sakarca kazında olduğu gibi beyaz bölge yoktur,uçarken kanat örtü tüyleri açık grimsi,uçma tüyleri koyu renkli gözükür,sakarca kazında alttan kanat örtü ve uçma tüyleride koyu renkte gözükür. Yurdumuzda kışın sürüler halinde,daha çok ortaanadoluda ki göllerde gözlenmektedir,ülkemizde kışın tüm sulak alanlarda yaygın olarak gözlenmektedir,özellikle başta tuz gölü havzası ve civar göller olmak üzere,van gölü havzası,çukurova ve göksu deltaları ile trakyada yaygındır. Tek eşlidirler,5-6 yumurta bırakırlar,kuluçka süreleri 27-28 gün sürer,yavruları yaklaşık 45 gün sonra uçmaya başlarlar,ekili alanlarda,bitkiler,tane ve tohumlarla beslenmektedir

Sülün

Erkek ve dişileri ayırt etmek kolaydır,dişiler genelde kahverengi ağırlıklı renklerde olurken erkekler çok çeşitli renklerde olabilirler.Renkleri ve küçük farklılıkları nedeniyle türlere ayrılırlar.
En çok bilinen bayağı sülün (Phasianus colchicus) dünya üzerinde hem doğal alanlarda bulunur hem de çiftliklerde yetiştirilir.

Yurdumuzda doğal olarak Samsun, Sinop, Zonguldak, Sakarya, Kocaeli, illerinde, İstanbul’un Şile, Terkos, Beykoz, Sarıyer, Çatalca, Kırklareli’nin Vize, Saray, Tekirdağ’ın Çorlu Çerkezköy, Bursa’nın Karacabey ve M. Kemalpaşa ilçelerinde bulunur.
Bitki tohumları ,filizler ve meyvelerle beslenirler protein açısından zengin olan larva ,kurtçuk gibi besinleri de kaçırmazlar.
Erkekler ve dişiler ayrı gruplar oluştururlar .Erkeklerin gruptaki birey sayıları 10 kadarken dişiler 30 ‘a kadar çıkabilirler.
Sülünler protein olarak kanatlılar içinde en zengin olanıdır.Az yağlı ve kalorisi düşüktür.genelde sonbaharda tercih edilir.

Zoolojik Sınıflandırmadaki Yeri Ve Sülün Irkları
Sülünler zoolojik sınıflandırmada tavuklar ve bıldırcınlarla birlikte Aves (kuşlar) sınıfında ve phasianidae (sülünler) familyasında yer alırlar. Bu familyada bulunan phasianus genusundan çok sayıda sülün türü vardır. Sülünler doğu kökenli olmalarına karşın, Avrupa ülkeleri, Birleşik Amerika ve Kanada iklimleri ne başarı ile uyum gösterebilmişlerdir. Tarihsel kayıtlara göre sülün Avrupa’ya M:Ö: 1300 yıllarında getirilmiştir. Başlıca sülün ırklarının özellikleri aşağıda sırasıyla belirtilmiştir.

Siyah Boyunlu Sülün (Phasianus colchius) : Kaynağı Karadeniz Bölgesidir. Batı Avrupa’ya buradan götürülmüş ve yetiştirmeye alınmıştır. Erkekte omuzlar, butlar ve vücudun arka kesimi kahverengidir. Vücudun diğer kesimleri bakır kırmızısı, baş ve boyun ise koyu yeşildir. Dişilerde tüm vücut koyu kımızımsı renkte ve koyu beneklidir.

Moğol Sülünü (Phasianus mongolicu s) : Kaynağı Orta Asya’dır. İri yapılı bir sülün ırkıdır. Erkekte boyun menekşe renklidir. Geniş ve beyaz renkli gerdanı vardır. Omuzlar ve vücut tüyleri genellikle yeşilli koyu kırmızı renktedir. Dişide ise renk pembemsi sarı veya gölgeli kahverengidir. Sırt ve butlarda belirgin siyah benekler bulunur.

Boyun Halkalı Sülün (Phasianus torguatus) : Kaynağı Çin olmakla birlikte Kuzey Amerika’da yoğun olarak yetiştirilmektedir. Orta büyüklükte bir sülündür. Boyunda halka şeklinde beyaz renkli tüyler bulunmaktadır. Erkeklerde gerdan geniş ve beyaz, göğüs koyu kırmızı, sırt bölgesi sarı, omuzlar gri, yanlar portakal ve arka kesim yeşil renklidir. Böylece erkeklerde değişik çok renklilik egemendir. Dişiler ise vücudun tüm bölgelerinde değişik tonda kahverengi veya gölgeli kahverengi taşırlar.

Formosan Sülünü (Phasianus formosanus) : Erkekler renk yönünden P. torguatus’ a benzer, fakat daha mavimsidirler ve renkleri parlak değildir. Dişilerin tek farkı ise göğüs bölgesinin solgun renkli oluşudur. Yani vücudun diğer kesimleri gölgeli kahverengidir.

Altın Sülün (Chrysolop hus pictus) : Orta Çin kökenli ve dünyada en çok tutulan ırktır. Güzel görünüşlü ve parlak renklidir. Yetişkin erkeklerde ibik, sırt, gaga ve incikler sarı, yanlar siyah çubuklu portakal renkli, örtü tüyleri yeşil ve kanatlar mavidir. Omuzlar, arka kesim ve alt kesim derin koyu kırmızı renklidir. Kuyrukta kahverengi egemendir. Dişiler ise siyah çubuklu sarı renklidir. Evcil yaşamda ve küçük bölmelerde yetiştirmeye çok elverişlidir.

Sülünler bıldırcın ve keklik türü kuşların kuzenleridir.
Kökenlerinin ait olduğu bölgede 34 farklı ırk sülüne rastlanmıştır.
Erkek sülüne horoz, dişi sülüne tavuk denir.
Sülünler, artan vücut ısısından kurtulmak için hızlı bir şekilde nefes alıp vermelidir.
Sülünler 48 mil/saat hızla uçabilirler.
Sülünlerin yaşaması için nemli bir iklime ihtiyaçları vardır. Nitekim bitkilerin üzerindeki su damlaları ve böcekler ile beslenirler.
Sülünler harem usulü bir hayat sürerler. Her erken sülünün 3–7 arasında değişen sayılarda dişisi bulunur.
Yumurtlama döneminde dişi sülün kalsiyum ve proteine ihtiyaç duyar. Bu ihtiyaç erkeğin 10 katıdır.
Sülün yavruları doğumdan sonraki 2 hafta içerisinde uçmalarını sağlayacak tüyleri çıkmış olur.
Sülünler göçmen kuşlar değildir. Aşırı sıcaklarda bile bölgelerinde kalmayı tercih ederler. Kötü hava koşullarında yemek yemeden 1 hafta kadar tünekte kalabildikleri bilinmektedir.
Sülünlerin başlıca düşmanları tilki, rakun, baykuş ve insandır.
Yaz mevsiminde sülün yavruları bir yetişkinden daha fazla beslenir.
Bahar mevsiminde dişi ve erkek sülünler arasındaki olan 3’e 1’dir.
Tehlike anında sülünler uçmak yerine hızla koşmayı tercih ederler.
Sülünlerin ancak %30’u bir yıl yaşar. Bu oranın ancak % 2-3’ü 3. yaşını görmektedir.

Bıldırcın

İkinci dünya savaşının zararları insanlar gibi bir çok hayvanı da etkilemiş,bir çok hayvan nesli tükenmiş kimisi ise tükenmeye yüz tutmuştur.Bıldırcın da bu savaştan etkilenmiş özellikle Japonya da seslerinden dolayı yetiştirilen bıldırcın türü yok olmuştur.
Savaş sonrası Bıldırcınları tekrar çoğaltmak için çalışmalar yürütülmüş neslin devamı için yabani türlerden de faydalanılmıştır.sürüler vücut ağırlığı ,yumurta sayısı,tüy rengi gibi faktörler bakımından selekte edilmiştir.

Vücutlarının küçüklüğü dolayısıyla tavuklar gibi tercih edilmemiş ancak özel zevkler için beslenilmesi avlanılması açısından Avrupa da sevilen bir tür olarak üretimi devam edilmektedir.

Evcil bıldırcınlar tabii kuluçka özelliklerini kaybetmişlerdir,suni olarak çoğaltılmaktadırlar.Kuluçka süreleri 17-18 gündür .
Makineyle üretimde ısı derecesi 37.5 °C olmalıdır.

ilk 14 gününde yumurtalar her 2-4 saatte bir kez ya da günde en az 5 kez çevrilmelidir. Otomatik çevirme yapılacaksa saatte bir kez yapılmalıdır. Son iki gününde yumurtalar çıkış bölmesinde tutulurlar. Kuluçkanın 5-8. gününde yumurtaların ışığa tutularak muayene edilmesiyle dölsüz yumurtalar ile embriyo ölümleri belirlenebilir. Kuluçka öncesi embriyonik ölümler 3 haftalık depolama süresini aşan hallerde belirgin şekilde artmaktadır.

Keklik

Keklikler Sülüngiller familyasındandır.Bir çok türü mevcuttur.Ağırlık boyut açısından güvercinlere benzerler.Göçmen değildirler toplu olarak veya eş olarak dolaşabilirler.Renklerinden dolayı fark edilmeleri zordur,doğayla uyum içinde yaratılmışlardır renklerinden dolayı iyi kamufle olmuşlardır yaşadıkları çevreye.onları ele veren en önemli ayrıntıları ayaklarının ve gagasının kırmızı olmasıdır.özellikle kışın kar üstünde bu onların kolay fark edilmesini sağlayan tek unsurdur.

Tavuklar gibi tohumlar ve buğday başaklarıyla beslenirler bu yüzden ekinlere zarar verebilirler.
Dişiler 25 günlük kuluçka süresinden sonra yavrularına kavuşurlar.Yavrular büyüdüğünde de anne babalarını terk etmezler.Dişi yavrularla aşırı ilgilidir.12 ile 15 yumurta arasında yumurta yapar.
Keklik eti ülkemizde sevilen bir tür olduğundan sık sık avlanılır.Sadece insanlar tarafından değil yabani etçil hayvanlarda bolca keklik avlarlar.
Genellikle “sürek” veya “arama” usulü ile avlanır. Sürek avında keklik sürüleri çevrilerek belli bir yere toplanır ateş çemberine alınarak avlanır. Aramada ise sürü çevreye dağıldıktan sonra köpekler yardımıyla tek tek bulunup avlanır. Kafese bir erkek keklik konulduğu taktirde, sesini duyan çevrenin erkek keklikleri bununla kavga etmeye gelince avlanabilirse de bu usul avcılık yasalarına aykırıdır. Yumurtalarını toplama ve “güme” denen su kenarlarında pusu kurma usulü de uygunsuzdur.

ehlike anında erkek keklik yavru ve dişiyi kurtarmak için ölüm pahasına gürültüyle havalanarak avcıları peşine takar. 15-20 yıl kadar yaşarlar.

Çulluk

Çulluklar Türkiye’de Trakya, Marmara, Karadeniz, Ege ve Akdeniz bölgeleri ormanlarında kış göçmeni olarak bulunur.
Çulluklar genellikle toprak kurtları,böcekleri ve bitkisel maddeleri yer. Gagalarıyla yumuşak toprağı karıştırarak veya çamurlu toprağa sokarak uzun dilleriyle kurtçukları bulup yerler. Akşam alaca karanlığında ormandan çıkar ve az ağaçlıklı bölgeler ve dere kenarlarına gelerek beslenir.

Çulluklar üreme dönemlerinde çalıların arasına bir çukur kazarlar ve ortalama 4 yumurta yaparlar,kuluçka süresi 20-22 gün sürer.
yavruların uçuş zamanı 4-5 hafta kadar sürer,çulluklar senede bir kez kuluçkaya yatar nedeni ise göçmen oldukları için ikinci bir kuluçkanın göç zamanına yetişmemesidir.

Pek çok ülkede çulluklar spor olarak avlanır. Özellikle Birleşik Krallık’ta popülerdir. Kuşların hacmi, hızı ve uçuş örnekleri onları meydan okuma atışı yapar. Bu işin av olarak yapılmasında ise, gerekli olan malzemeler:

Tüfek: 12 kalibre çifte veya s.poze 60-65 cm, namlulu 4/4 (silindir/silindir) veya 4/3 (silindir/modifed) şoklu olmalı.
Fişek: Her iki kalibre için 9-10 numara, saçma ağırlığı olarak 20 kalibre için 25-28 gram; 12 kalibre için ise 32-36 gr. arası. Namludan çıkar çıkmaz dağılan keçe tapa veya bior tapalı ve dispersante fişekler tercih edilir. Ancak ikinci namluya power tapa bir fişek koymak faydalıdır.
Köpek: Çulluk avını köpeksiz yapmak çok zordur. Bu iş için başarıları kesinleşmiş olan köpekler şarttır. Cins olarak İngiliz Setter, İngiliz Pointer ve Kurzhaar önerilir. Ancak Epagneul Breton (Britany) küçük boyda olması ve çok süratli arama yapması nedeliyle çulluk avı için son zamanlarda en mükemmel av köpeklerinden biri olmaya başlamıştır.