Arı Çeşitleri – Hayvan Sağlığı

Kılıç Arısı

Bildiriden de anlayacağınız gibi kılıç arı ayrı bir ırk değil, Anadolu arısının bir alt grubu.

Anadolu arıları ilkel kovanlarda petekleri yapma şekline göre iki farklı gruba ayrılmaktadır. Halk dilinde petekleri kovan boyunca uzun yapan arılara KILIÇ, enine küçük yapanlara ise KALKAN adı verilmektedir. Gelecek kuşaklara da kalıtsal olarak geçen bu özellik melez döllerde de çapraz petek örme şeklinde görülmekte ve bu şekilde petek ören arılara ise KARTAL KANAT denilmektedir. Anadolu arılarının petek örme biçimi ile verim ve davranışları arasında da doğrusal bir ilişki bulunmaktadır. Kılıç arıların tamamının mutlaka saldırgan olmalarına karşılık, kalkan arılar son derece uysaldır. Ayrıca kılıçların verim düzeyi genelde kalkan arılara oranla daha yüksek olduğu iddia edilmektedir.

Anadolu arısının kolaylıkla belirlenen bu özelliği sayesinde korelasyon katsayısı yüksek karakterler bakımından seleksiyon kolaylığı da bulunmaktadır.

Karniyol Arıları

Latince ismi Apis mellifera carnica,ince yapılı ve uzun dillidir. Kısa ve sık bir kıl örtüsüne sahiptirler. Gri arılar da denilen Karniyol arısının kitini çok koyu renktedir ve genellikle 2. ve 3. halkalar üzerinde kahverengi noktalar, bazen de kahverengi çizgiler vardır. En sakin ve uysal arı ırkıdır. Yavru üretme kabiliyetleri çok iyidir. Küçük aileler halinde kışladıklarından yiyecek tüketimleri azdır. Polen miktarı yeterli olduğu sürece yavru büyütme uzun süre devam eder. Sonbaharda ailenin nüfusu süratle azalır.
Çok sert iklim şartlarında bile kışlama yetenekleri iyidir. Oğul verme eğilimleri yüksektir. Yön tayin etme ve kovanlarını bulma duyguları kuvvetlidir. Yağmacılığa karşı meyilli değildirler. Çok az propolis kullanırlar ve bu yüzden yavru hastalıklarına karşı çok hassastırlar. Çevre şartları değişikliklerine uyma kabiliyetleri yüksektir.

Sarı Arı

Sarı arının anavatanı İtalya’nın Sicilya adasıdır Görünümü ve petek üzerinde duruşu ile sakin arı türleri olarak bilinir Bu arı türü hızlı üreme özelliğine sahiptir.

Sarı arı, kışı sert geçen bitki örtüsü az olan yerlerde yaşamaları zordur Yağmacılık özelliği olan sarı arı türünün oğul verme özelliği düşüktür.

Görünüş olarak sakin bir yapıya sahip olan sarı arı ince yapılıdır Sarı kitin tabakası ile kaplı olan vücudunda sarı kıllar mevcuttur Karın altında bulunan şerit sayısına (3 şeritli 5 şeritli) göre iki tipi vardır
Sarı bal arısında çoğalma ilkbaharda başlar sonbahara kadar devam eder Sarı arı kışın fazla bal tüketir Akdeniz Bölgesi iklimine ve bitki örtüsüne çok iyi uyum sağlamışlardır.

Sarı bal arısının düzgün petek yapma içgüdüsü mükemmeldir Kovanı temiz tutma içgüdüleri iyidir.

Diğer arı çeşitlerine göre hastalıklara dayanıklıdırlar

Anadolu Arısı

Anadolu arısı, basit bir tanımla, Anadolu nun coğrafi, iklim ve bitki özelliklerine binlerce yıl içinde uyum sağlamış, kendi yerli arısı demek.

Anadolu aynı anda 4 iklimi barındıran, çok kısa mesafelerde çok farklı coğrafi ve bitki özellikleri içeren bir yer olduğu için, Anadolu arısı da adapte olduğu yere göre farklı şekil ve davranış özellikleri gösteriyor.

Anadolu arısı genelde esmer renklidir Sakin tabiatlı bir arı türüdür Her türlü iklim koşullarına uyum sağlayan Anadolu arısı çok çalışkan bir arı olarak bilinir Anadolu’nun her tarafında yetiştirilmektedir Diğer arı türleri ile melezleme çalışmaları da yapılmaktadır
Arı çeşitleri bunlarla sınırlı değildir Ancak ülkemizde ve çevresindeki yaygın olan arı çeşitleri olmasından dolayı öncelikle bu arı çeşitlerini inceledik

Arı Türleri Nasıl Oluşur

Arı çeşitleri yaşadıkları ülkeye, bölgeye, renklerine ve vücut şekillerine göre isimlendirilmişlerdir Arı çeşitleri yaşadıkları yerin bitki örtüsü iklimine uyum sağladıkları için bal verimi, koloni yaşam tarzı, vücut yapısı ve rengi değişiklik göstermektedir

Bal arıları, “bal taşıyan arı” anlamında Latince’de “apis mellifera” olarak adlandırılmıştır

Yaşadıkları bölgeye, ülkeye ve renklerine göre isimlendirilen arı çeşitleri hangileridir veya bir başka deyişle arı türleri nelerdir ?
Aşağıdaki Arı türlerini Ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.

Sarı Arı
Siyah Arı
Carniola Bal Arısı
Kafkas Arısı
Kıbrıs Bal Arısı
Suriye Bal Arısı
Anadolu Arısı

Kıbrıs Bal Arısı

Kıbrıs bal arısı küçük yapılı koyu sarı renklidir. Çok hırçın ve saldırgan bir yapıya sahiptir. Kıbrıs bal arısının bu özelliğinden dolayı kontrol ve idaresi oldukça zordur. Melezleme sonuçlarından iyi sonuçlar alınamadığından fazla tercih edilen bir arı türü değildir. Ülkemizde Akdeniz Bölgesinde azda olsa bulunmaktadır.

Kafkas Arısı

Kafkas bal arılarının anavatanı Kafkasya’dır Kafkas arısı yaşadığı yere göre iki türe ayrlır Bunlardan birincisi dağlarda yaşayan Kafkas arısı gri renklidir Kafkas arısının ikinci tipide alçak veya ovalık yerde yaşayan tipidir Bu tip olan arılar sarı renklidir
Kafkas bal arılarının en fazla tercih edileni dağ kesiminde yaşayan tipidir Kafkas arısı aynen carniola bal arısına benzemektedir Kitin rengi koyu kıl örtüsü açık gridir Erkeklerde göğüs kılları siyahtır
Kafkas arısı uysal bir yapıya sahiptir Yavru verimi yüksektir Kuvvetli aile oluşumu isterler Oğul verme özellikleri zayıftır Kovan içerisinde propolisi çok kullanırlar Kovan temizliği zordur Kış için fazla bal depolarlar Bal verimleri bazı arı türlerine göre yüksektir Ana arıyı kolay kabul etmezler
Kafkas bal arıların dağ tipi, ülkemizde Doğu Anadolu Bölgesinde ve Doğu Karadeniz Bölgesi yaylalarında yetiştirilmektedir

En olumsuz özelliği sonbaharda erken yavrulama faaliyetine son vermesi ve ilkbaharda bu sebepten düşük sayılarla çıkmasıdır…
Bir arılık sadece Kafkas melezi ile yönetilecekse bu durum sıkıntı yaratabilir.

Yerli arılarla aynı arılıkta bulundurulacak kafkaslar, özellikle bal üretimine iyi yönlendirilirse, üzerine bal toplama konusunda başarılı olabilecek şu ana kadar görülen bir ırk yok.
Tek kusurları kovana aşırı miktarda propolis getirerek sağa sola bulaştırmalarıdır.

Siyah Arı

Siyah arının diğer bir adı da esmer arıdır Dünyanın her tarafında görülmekle birlikte Avrupa ülkelerinde yaygındır Birçok arı ırkı ile melezleme yapılarak verimi yüksek hatlar elde edilmiştir

Yapı olarak iri yapılı arı türleri olarak bilinir Karın altı halkalarında sarı noktalar mevcuttur vücutları uzun ve seyrek kıllarla kaplıdır Erkek arılardaki kıllar koyu kahverengi olup, nadirde olsa siyah kılda görülebilir.
Siyah arı, dili kısa olduğundan tohumlu bitki nektarından fazla yararlanamadığı için bazı yerlerde tercih edilmezler Daha ziyade fundalık bitki örtüsü bulunan yerlerde çok çalışkan bir arıdır.
Siyah arı, kışa dayanıklı olduğundan kışı sert geçen yerlerde tercih edilmektedir.
Siyah bal arısının oğul vermesi zayıftır Yavru verimleri fazla değildir Gelişmeleri zayıftır Yavru yerlerinde çok miktarda bal tutarlar Açlıktan ölme ihtimali zayıftır Çok tutumlu bir arı türleri sınıfındandır.
Siyah bal arıları üstün bir yaşama gücüne sahiptir Çok sinirli yapıya sahip olmaları saldırgan olduklarının bir göstergesidir Toplu olarak düşmanlarına saldırma eğilimi mevcuttur Kovandan kaçma riskleri vardır Siyah arı yavru hastalıklarına ve bal mumu güvelerine karşı hassas olan arı türleri olarak bilinir.